آناتومی و شاخه های شریان کاروتید داخلی و خارجی چیست
آناتومی و شاخه های شریان کاروتید داخلی و خارجی چیست در سایت جسارت
شریان کاروتید ,شریان کاروتید داخلی,شریان کاروتید خارجی,شریان کاروتید چیست,شریان کاروتید مشترک,شریان کاروتید کجاست,شریان کاروتید,شاخه های شریان کاروتید داخلی
توضیحاتی در مورد شریان کاروتید
دو سرخرگ کاروتید مشترک که در انگلیسی به آن Common carotid artery می گویند راست و چپ وجود دارد که هر یک با ایجاد شاخه‌ای کوچکتر بنام سرخرگ کاروتید درونی باعث خونرسانی به نواحی پیشین مغز می‌گردند. نام‌هاای دیگر سرخرگ کاروتید مشترک عبارتند از خواب‌رگ مشترک و شریان سُبات مشترک. در این مطلب از سایت جسارت در مورد آناتومی و شاخه های شریان کاروتید داخلی و خارجی چیست صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
شریان ریوی چیست
شریان ریوی (انگلیسی: Pulmonary artery) شریان مهمی است که خون فاقد اکسیژن را از بطن راست قلب به ریه می‌برد تا در آنجا تبادل گاز انجام شود. این شریان در واقع تنها شریانی است که حاوی خون فاقداکسیژن است. این شریان از دریچه شریان ریوی آغاز و پس از چند سانتیمتر (در زیر قوس آئورت) به دو شریان ریوی راست و چپ تقسم میشود. هر کدام از این دو شریان خون را به یکی از ریه‌ها منتقل میکند؛ پس از انجام تبادلات گازی در ریه خون دارای اکسیژن از طریق وریدهای ریوی به دهلیز چپ منتقل میشود.
مبدا شریان کاروتید مشترک
مبدأ سرخرگ‌های کاروتید مشترک راست و چپ یکسان نیست. سرخرگ کاروتید مشترک راست از سرخرگ بازویی‌سری یا بی نام (تنه براکیوسفالیک) منشعب می‌گردد. سرخرگ بازویی‌سری قطورترین شاخه قوس آئورت است که چهار الی پنج سانتیمتر قطر داشته و در پشت مفصل جناغی‌چنبری (استرنوکلاویکولار) راست به دو شاخه سرخرگ کاروتید مشترک راست و سرخرگ زیرترقوه‌ای راست تقسیم می‌گردد. سرخرگ کاروتید مشترک چپ و سرخرگ زیرترقوه‌ای چپ به طور مستقیم از قوس آئورت جدا می‌گردند. سرخرگ کاروتید مشترک چپ از ناحیه مفصل جناغی‌چنبری چپ به طرف گردن صعود میکند. سرخرگ‌های کاروتید مشترک راست و چپ در ناحیه گردن به دو شاخه انتهایی تقسیم می‌شوند: سرخرگ کاروتید درونی که شاخه‌ای در گردن ندارد سرخرگ کاروتید بیرونی
سرخرگ زیرترقوه ای
سرخرگ زیرترقوه ای (زیرچنبری) یا شریان سابکلاوین که در انگلیسی به آن Subclavian artery می گویند یکی از سرخرگ‌های جدار قفسه سینه است که در تغذیه اندام فوقانی نقش دارد. همچنین شاخه‌هایی از این سرخرگ به گردن و مغز می‌روند. سرخرگ زیربغلی (آگزیلاری) که سرخرگ بازویی (براکیال) را ایجاد میکند، ادامه سرخرگ زیرترقوه‌ای است. یکی از شاخه‌های مهم سرخرگ زیرترقوه‌ای، سرخرگ مهره‌ای است. دو سرخرگ مهره‌ای در کنار پل مغزی، سرخرگ قاعده‌ای را تشکیل می‌دهند. سرخرگ‌های مهره‌ای و قاعده‌ای، دستگاه مهره‌ای قاعده‌ای را می‌سازند. این دستگاه وظیفه خونرسانی به قسمت پشتی مغز را برعهده دارد.
انسداد شریان کاروتید مشترک
در صورت انسداد سرخرگ کاروتید مشترک، ممکن است تمام علایم و نشانه‌هایی که به هنگام انسداد سرخرگ کاروتید درونی ایجاد می‌گردد، مشاهده شود. گاهی احتمال انسداد در قسمت مبدأ سرخرگ کاروتید مشترک چپ، سرخرگ زیرترقوه‌ای چپ یا سرخرگ بازویی سری (براکیوسفالیک) وجود دارد که در این مورد می‌توان به بیماری بی نبض (آرتریت تاکایاسو) یا سندرم قوس آئورت اشاره کرد. در بیماری بدون نبض، انسداد سرخرگ‌های بزرگ جدا شده از آئورت رخ میدهد. درحقیقت، بیماری‌های التهابی قوس آئورت که منجربه انسداد آئورت و سرخرگ‌های اصلی آن می‌شوند، مشخص کننده این دسته از بیماری‌ها هستند.
سرخرگ رانی
سرخرگ رانی یا شریان فمورال (Femoral artery) شریان بزرگی است که در هر طرف از ادامه شریان ایلیاک خارجی تشکیل میشود. سرخرگ رانی خون پا را تامین میکند. نبض شریانی در ناحیه فمورال اغلب قابل لمس است. این شریان در بالای ران به دو بخش تقسیم میشود : شریان رانی عمقی (Deep femoral artery) که به عمق ران رفته و تغذیه عضلات و استخوان ران را به عهده دارد. شریان رانی سطحی (Superficial femoral artery) که در قسمت سطحی ران به سمت پایین تا پشت زانو آمده و در آنجا شریان پوپلیته را تشکیل میدهد. وظیفه اصلی این شریان خونرسانی به زانو و پایینتر از آن است. هر بخش خود به شاخه های متعددی تقسیم میشود مثلاً شاخه های شریان فمورال سیرکومفلکس خارجی از شریان رانی عمقی هستند و شاخه های ژنیکولر و سورال از شریان رانی سطحی.
شریان کاروتید درونی
سرخرگ کاروتید درونی (به انگلیسی: Internal carotid artery) از مهمترین سرخرگ‌های سر و گردن است که از سرخرگ کاروتید مشترک منشعب می‌گردد. به سرخرگ کاروتید درونی، خواب‌رگ درونی و شریان سبات داخلی هم گفته‌اند. دو سرخرگ کاروتید درونی وجود دارد که از سرخرگ کاروتید (سبات) مشترک همان طرف جدا می‌گردند. شاخه‌های سرخرگ کاروتید درونی در خونرسانی به نواحی پیشین مغز نقش دارند. تغذیه خونی بخش پشتی (خلفی) مغز از طریق سرخرگ مهره‌ای (ورتبرال) و سرخرگ قاعده‌ای (بازیلار) صورت می‌گیرد. دو شاخه انتهایی سرخرگ کاروتید درونی، سرخرگ مغزی میانی و سرخرگ مغزی پیشین نامیده می‌شوند. سرخرگ‌های کاروتید درونی و مغزی پیشین در حلقه ویلیس شرکت می‌کنند.
سرخرگ کرونری
سُرخرگ‌های تاجی یا شَرایین اِکلیلی سرخرگ‌هایی هستند که خون را به ماهیچه قلب می‌رسانند. سرخرگ‌های تاجی از آئورت بیرون می‌آیند. آئورت، شریان یا سرخرگ اصلی بدن می‌باشد که از بطن چپ، خون را خارج می‌سازد. شریان‌های کرونری از ابتدای آئورت منشأ می‌گیرند؛ بنابراین اولین شریان‌هایی هستند که خون حاوی اکسیژن زیاد را دریافت می‌کنند. دو شریان کرونری (چپ وراست) نسبتاً کوچک اند و هرکدام فقط ۳ یا ۴ میلی‌متر قطر دارند. این سرخرگ‌های تاجی از روی سطح قلب عبور می‌کنند و در پشت قلب به یکدیگر متصل می‌شوند و تقریباً یک مسیر دایره‌ای را ایجاد می‌کنند. وقتی پزشکان قدیم چنین الگویی از رگ‌های خونی قلب دیدند، آن را به تاج تشبیه کردند، به همین دلیل به این شریان‌ها، کرونری (Coronary یعنی تاجی) گفتند که امروزه نیز از این کلمه استفاده میشود. از آنجایی‌که شریان‌های کرونری قلب دارای اهمیت زیادی هستند، پزشکان، تمام شاخه‌ها و تغییراتی را که ممکن است در افراد مختلف وجود داشته باشد، شناسایی کرده‌اند. شریان‌های کرونری چپ دارای دو شاخه اصلی می‌باشد که به آن‌ها نزولی قدامی و شریان سیرکومفلکس یا چرخشی می‌گویند و خود این شریان‌ها نیز به شاخه‌های دیگری تقسیم می‌شوند. این سرخرگ‌ها، قسمت بیشتر عضله بطن چپ را خونرسانی می‌کنند. بطن چپ موظف است خون را به تمام قسمت‌های مختلف بدن پمپ کند بنابراین نسبت به بطن راست دارای عضلات بیشتری است. شریان‌های کرونری راست، معمولاً کوچکتر اند و قسمت زیرین قلب و بطن راست را خونرسانی میکند. بطن راست خون را به ریه‌ها پمپ میکند. شریان‌های کرونری دارای ساختمانی مشابه تمام شریان‌های بدن هستند با این تفاوت که فقط در زمان بین ضربان‌های قلب (حالت استراحت قلب)، خون دراین شریان‌ها جریان می‌یابد.
آترواسکلروز شریان کاروتید درونی
آترواسکلروز در ۲ سانتیمتر اول سرخرگ کاروتید درونی معمولاً شدید بوده و در غالب موارد به طرف پایین یعنی شریان کاروتید مشترک کشیده میشود. اگر جریان خون به واسطه حلقه ویلیس کافی باشد، انسداد شریان کاروتید داخلی در ابتدای سرخرگ بدون علامت است. شدت سکته‌های این شریان به واسطه گردش خون جانبی که به منظور جبران انسداد به صورت تدریجی و به‌طور پیشرونده ایجاد میشود، به میزان زیادی متغیر است. با توجه به اینکه شریان کاروتید داخلی علاوه بر تغذیه مغز در همان سمت، عصب بینایی و شبکیه را از طریق سرخرگ چشمی (افتالمیک) خونرسانی میکند، در موارد انسداد سمپتوماتیک کاروتید درونی، کوری گذرای یک چشم در ۲۵ درصد موارد ایجاد می‌گردد که شروع انسداد را هشدار میدهد که در توصیف آن ممکن است بیمار از وجود سایه، یا عدم دید در قسمت بالا یا پایین یا تاری دیدش را در یک چشم گزارش کند. انسداد سمپتوماتیک سرخرگ کاروتید درونی منجر به سندرمی مشابه سکته سرخرگ مغزی میانی می‌گردد که علایم آن عبارتند از: فلج نیمه بدن (همی‌پلژی) در سمت مقابل اختلال یا نقص حسی نیمه بدن (همی‌سنسوری) در طرف مقابل نیمه‌نبینی همنام (همی آنوپی همونیموس) سمت مقابل اختلال تکلم (آفازی) در صورت درگیر شدن نیمکره غالب
سیاهرگ یا ورید
سیاهرگ که در عربی به آن الورید می گویند در دستگاه گردش خون بدن، رگی است که خون را از اندام‌ها به قلب بازمی‌گرداند. دیواره سیاهرگ نازک‌تر از سرخرگ است اما قطر بیشتری داشته و خاصیت ارتجاعی کمتری دارد. در سیاهرگ‌ها دریچه‌هایی به نام لانه کبوتری وجود دارد که این دریچه‌ها کمک می‌کنند تا خون از اندام پایینی مانند دست‌ها و پاها بهتر به سمت قلب حرکت کنند. به‌طور کلی خون تمامی قسمت‌های بدن توسط دو ورید به نام‌های اجوف فوقانی و تحتانی به دهلیز راست قلب برمی‌گردد. ایستادن زیاد، کم‌تحرکی و نارسایی‌های قلبی می‌توانند باعث تخریب این دریچه‌ها شده و در نتیجه خون در سیاهرگ‌ها تجمع میکند و شخص به بیماری واریس مبتلا میشود. همه سیاهرگ‌ها خون تیره (خون حاوی کربن دی اکسید) را منتقل می‌کنند به غیر از سیاهرگ‌های ششی که خون روشن ( خون حاوی اکسیژن ) را منتقل می‌کنند.
شریان کاروتید بیرونی
سرخرگ کاروتید بیرونی یا شریان سبات خارجی (به انگلیسی: External carotid artery) شاخه‌ای از سرخرگ سبات مشترک است که وظیفه خونرسانی به بخش‌های خارج از جمجمه را برعهده دارد. تغذیه خونی صورت بیشتر از طریق شاخه‌های شریان کاروتید خارجی انجام می‌گیرد. سرخرگ چهره‌ای که شاخه‌ای از سرخرگ کاروتید بیرونی است نقش مهمی در خونرسانی صورت دارد. سرخرگ گیجگاهی سطحی و سرخرگ فکی (ماگزیلاری) دو شاخه انتهایی سرخرگ کاروتید بیرونی هستند.
شبکه مویرگی
اصولاً شبکه مویرگی حاصل از انشعابات آرتریول‌های انتهایی به وریدچه منتهی می‌شوند. باوجود این در اعضا معینی مانند کبد، هیپوفیز و کلیه، وریدچه دریافت‌کننده شبکه مویرگی مجدداً منشعب شده و دومین شبکه مویرگی را بوجود می‌آورند. در این سیستم‌ها، وجود دو شبکه مویرگی متوالی، شرایط را فراهم میکند که مواد برداشت شده در شبکه اول به سادگی در شبکه دوم بین خون و مایعات بافتی مبادله می‌گردد. با توجه به شباهت این امر به تخلیه و بارگیری کالاها در بندر، این سیستم را سیستم پورت یا سیستم باب گویند.
ساختار مویرگ ها
تمامی مویرگها از فقط یک لایه بافت پوششی سنگ‌فرشی تک‌لایه ساخته شده‌اند. این بافت پوششی دارای منافذی است که از طریق آن‌ها مواد شامل گازهای تنفسی، آب، مواد غذایی ساده و مولکول‌ها می‌توانند بین خون و سلول‌ها مبادله شوند. به‌طوری‌که در هر سانتیمتر مربع از سطح مویرگ، چندین میلیون درز یا سوراخ ریز وجود دارد. مویرگهای مغز تنها مویرگهایی هستند که هیچ منفذی در سطح خود ندارند؛ تا بدین ترتیب خیلی از موادی که در متابولیسم سلول‌های مغزی نقش ندارند و همچنین میکروبها نتوانند وارد مغز شوند. (ایجاد سد خونی – مغزی برای محافظت بیشتر از مغز) توجه کنید که گلوکز و اکسیژن به راحتی می‌توانند توسط پروتئین‌های ویژه از مویرگهای مغزی عبور کنند و به سلول‌های مغزی بروند. هر مویرگ از ابتدا توسط دریچه‌ای از جنس بافت ماهیچه‌ای صاف حلقوی به سرخرگ متصل است. این دریچه که تحت فرمان نخاع می‌باشد، دارای دو نقش می‌باشد: ۱) فشار زیاد سیستولی خونی که قرار است وارد مویرگها که دارای مقاومت بسیار کمی هستند را تا حد زیادی کاهش میدهد تا این فشار زیاد باعث پاره شدن دیواره مویرگها نشود. ۲) این دریچه خون را فقط در موقع لزوم (مواقعی که سلول‌های بدن نیاز به تبادل مواد با محیط دارند) وارد مویرگها میکند. هر مویرگ از انتها نیز توسط دریچه‌ای به سیاهرگ متصل و مربوط میشود.
مبدا سرخرگ زیرترقوه‌ای
سرخرگ زیرترقوه‌ای چپ مستقیماً از قوس آئورت جدا می‌گردد. سرخرگ زیرترقوه‌ای راست از سرخرگ بازویی-سری (Brachiocephalic artery) یا تنه براکیوسفالیک که سرخرگ بی نام نیز خوانده میشود، منشعب می‌گردد.